“G” Harfi – Deyim Açıklamaları / 1
Gaflet basmak: Uykusu gelmek.
Örnek: “Siz konuşurken beni bir gaflet bastı ki hiç sorma, sizin konuştuklarınızı anladım diyemem.”
Gam yememek: Kaygılanmamak, tasa etmemek, üzülmemek.
Örnek: “Seni bir kez daha gördüm ya, artık gam yemem.”
Gani gönüllü: Cömert, eli bol, vermekten kaçınmayan.
Örnek: “Gani gönüllü insanlara artık günümüzde pek rastlanmıyor.”
Gâvur etmek: Boşuna harcamak, işe yaramaz duruma getirmek, yerinde harcamamak.
Örnek: “Onca parayı bu eve verip gâvur etti.”
Gâvur inadı: Yok edilemeyen, önüne geçilemeyen, yumuşatılamayan inat.
Örnek: “Adamın yine gâvur inadı tuttu, gelmem deyip duruyor.”
Gazel okumak: 1. Gazel söylemek. 2. Kandırmak ve oyalamak için boş sözler söylemek.
Örnek: “Boşuna gazel okuma, kandıramazsın beni!”
Gece kuşu: Geceleri gezip dolaşan, bunu huy edinen kimse.
Örnek: “Bizim oğlan iyice gece kuşu oldu.”
Geceyi gündüze katmak: Ara vermeden, devamlı çalışmak; büyük çaba göstermek.
Örnek: “Geceyi gündüze katıp çalıştık ve bu evi yaptık.”
Geçer akçe: Herkesçe aranılan, beğenilen, değerli (şey).
Örnek: “Elimizdeki tek geçer akçemiz şu arabadır.”
Geçimini sağlamak: Yaşamak için gerekli olanı elde etmek.
Örnek: “Geçimini sağlamak için hemen her yola başvurdu.”
Geçmişini karıştırmak: Birinin ölmüşlerini yermek veya onlara sövmek.
Geçti Bor`un pazarı (sür eşeğini Niğde`ye): “İş işten geçti artık, fırsatı kaçırdın” anlamında kullanılır.
Gel gelelim: “Fakat, ama, ancak” ve “Ne çare ki..” anlamlarında kullanılır.
Örnek: “Gel gelelim onlara, daha teklifimizi kabul etmediler.”
Gelip çatmak: Vakti gelmek, kaçınılmaz olmak, çok yakında olmak.
Örnek: “Ödeme gününün gelip çatacağını hiç düşünmedin mi?”
Gel keyfim gel: Bir durumdan duyulan memnunluk, işlerin yolunda gitmesi anlatılır.
Gel zaman git zaman: Aradan epeyce bir zaman geçtikten sonra.
Örnek: “Gel zaman git zaman bu ikisi beraberce yaptılar bu evi.”
Gemi azıya almak: 1. Söz dinlemez olmak. 2. At, gemi azıları arasına alıp etkisiz bırakarak süvarisinin yönetiminden çıkmak ve kendi istediğince koşmak.
Geniş gönüllü: Heyecan ve telâş göstermeyen, merak etmeyen, olayları hoş karşılayan.
Örnek: “Geniş gönüllü olmak benim için o kadar kolay değil.”
Geri basmak: Geri geri gitmek.
Örnek: “Heyecanlanınca geri basmaya başladı.”
Geri çekilmek: 1. Kaçmak, bulunduğu yerden arka arkaya doğru gitmek. 2. Karıştığı bir işi sürdürmekten ya da sürdürenler arasında bulunmaktan vazgeçmek.
Örnek: “Düşmanın çokluğu karşısında geri çekilmekten başka çaremiz kalmamıştı.”
Geri çevirmek: 1. İade etmek, geldiği yere göndermek, kabul etmemek.
Örnek: “Ona aldığım hediyeyi rüşvettir diye geri çevirdi.”
Geri durmamak: Bir işe girmekten kaçınmamak, o işe girişmek.
Örnek: “Ona bu işi yapmaktan geri durmamasını söyle, sonunda başaracaktır.”
Geri hizmet: 1. Ordunun çeşitli gereksinimleri ile ilgili işlerin tümü. 2. Etkinliği ikinci dereceden sayılan, kolay görev.
Örnek: “Senin bu savaşta, geri hizmette bulunacağını söylediler bana.”
Geri kafalı: Yenilikleri kabul etmeyen, bağnaz, kafası hurafelerle dolu.
Gıcık tutmak: Bir süre boğaz gıcıklanmasına yakalanmak, konuşamamak.
Örnek: “Gıcık tuttuğu için konuşmasını yarıda kesmek zorunda kaldı.”
Gıcık vermek: 1. Birini kızdırıp sinirlendirmek. 2. Boğazı yakıp kaşındırarak öksürmeye yol açmak.
Örnek: “Gıcık veren bu tatlıyı yiyemiyorum.”
Gık dememek: Hiç sesini çıkarmamak, yakınmamak, karşı çıkmamak.
Örnek: “Bütün hepsi üzerine yürüdü ama o gık demedi.”
Gına gelmek: Usanmak, bıkmak.
Örnek: “Bu işten gına geldi artık.”
Gırla gitmek: 1. Bol bol ortaya dökülüp harcanmak. 2. Uzun sürmek.
Gırtlağına kadar borca girmek: Pek çok, ödenmesi zor olacak şekilde borçlanmak.
Örnek: “Nasıl gülerim, gırtlağıma kadar borca girdim.”
Gırtlak gırtlağa gelmek: Kıyasıya dövüşmek ya da dövecek hâle gelmek.
Örnek: “Komşumla gırtlak gırtlağa gelecektik az kalsın.”
Gidiş o gidiş: “Gitti ve kendisinden bir daha haber alınamadı” anlamında kullanılır.
Göbeği çatlamak: Birçok güçlükleri yenmek için çok uğraşmak, pek çok çaba sarf etmek.
Örnek: “Onu razı edeceğim diye göbeğim çatladı.”
Göbek adı: Yeni doğan çocuğun göbeği kesilirken konulan ad.
Örnek: “Senin göbek adın nedir?”
Göğsü kabarmak: İftihar etmek, övünç duymak.
Örnek: “Senin başarılarınla göğsüm kabarıyor oğlum.”
Göğüs geçirmek: Üzüntülü bir şekilde soluk almak, içini çekmek.
Örnek: “Eski hatıraları gözünde canlanınca derin derin göğüs geçirdi.”
Göğüs germek: Bir zorluğa dayanmak, karşı koymak.
Örnek: “Bu güne birçok zorluklara göğüs gererek geldik.”
Göklere çıkarmak: Aşırı ölçüde övmek.
Örnek: “Adamı bu basit iş için göklere çıkartıp şımarttıkça şımarttılar.”
Gökten zembille mi indi?: “Ona niçin ayrıcalık gösteriliyor?”, “Onun ne özelliği var ki ona özel imkânlar tanınıyor?” anlamında kullanılır.
Gölge düşürmek: Bir şeyin önemini ve değerini azaltacak, ününü düşürecek işler yapmak.
Gölge etmek: 1. Işığa engel olmak. 2. Bir işin yapılmasına engel olmaya çalışmak.
Örnek: “Gölge etme de şu işi zamanında yapayım.” Özlü Sözler, ÇokBilgi.Com, Türkçe, Dünyanın Enleri, Deyimler, Atasözleri
Gölgesinden korkmak: Çok korkak olmak, en basit işlere bile girmekten korkar olmak.
Örnek: “Gölgesinden korkan adamlarla hiçbir işe girilmez.”
Gönlü bol: Yeterli imkânlardan mahrum olmasına rağmen eli açık davranan, cömert.
Gönlü kalmak: 1. Gücenmek. 2. İstediği hâlde elde edemediği şey üzerinde isteği devam etmek.
Örnek: “Gönlüm o vitrindeki elbisede kaldı.”
Gönlü kara: Başkaları hakkında kötü düşünen, onların iyiliğini istemeyen.
Gönülden geçirmek: Bir şeyi yapmayı düşünmek, olmasını istemek, o şeyi düşünür olmak.
Örnek: “Ben de o işi yapmayı gönlümden geçirmiştim.”
Gönlünden kopmak: Birine iyilik yapma ya da bir şeyi verme isteği, içinde aniden doğuvermek.
Örnek: “Gönlünden kopanı vermek kadar güzel bir şey olamaz.”
Gönlüne göre: İsteğine uygun olarak, dilediğine göre.
Örnek: “Allah gönlüne göre verir inşallah.”
Gönlü tok: Fazla para ve mal istemeyen, zorunlu ihtiyacı kadarı ile yetinen, imkânları az da olsa bunu hissettirmeyen, bu durumda dahi cömert olan.
Örnek: “Onun kadar gönlü tok bir adam görmedim.”
Gönül almak: 1. Sevindirmek, hoşnut ettirmek. 2. Kırılan, gücenen bir kimseyi güzel söz ve davranışlarla yeniden hoşnut etmek.
Örnek: “Daha fazla uzatmadan o çocukların gönlünü almalısın.”
Gönülden çıkarmak: Anmaz ve sevmez olmak.
Örnek: “Onu gönlünden çıkarmışsın anlaşılan.”
Gönül eri: Açık yürekli, güvenilir, hoşgörüsü geniş, ehli dil (kimse).
Örnek: “O ihtiyar adam tam bir gönül eriydi.”
Gönül kırmak (yıkmak): Birini çok üzecek, gücendirecek davranışta bulunmak.
Örnek: “Gönül kırmakta üstüne yoktur onun.”
Gönüllü gönülsüz: Pek de istekli olmayarak.
Gönül okşamak: Birini hoş bir davranış ve sözle sevindirmek.
Örnek: “Gönlünü okşamak mı istiyorsun, bir gül uzat ona.”
Gönül yapmak: Hoşa giden davranışlarla veya sözle birinin kırgınlığını gidermek.
Görüş açısı: Bir soruna yaklaşma, onu ele alma biçimi.
Örnek: “Dar bir görüş açısı ile sorunlar çözümlenemez.”
Gövde gösterisi: Belli bir amaç için güçlerini birleştiren kalabalıkların yaptıkları gösteri.
Örnek: “…partisi büyük bir gövde gösterisi yaptı.”
Göz açamamak: İşlerinin yoğun oluşu sebebiyle başka bir şeyle ilgilenme imkânı bulamamak.
Örnek: “Şu büronun işleri yüzünden göz açamıyorum.”
Göz açıp kapayıncaya kadar: Çok çabuk, kısa bir zamanda.
Örnek: “O işi göz açıp kapayıncaya kadar yaparız.”
Göz açtırmamak: Baskı altında bulundurarak başka bir şeyle uğraşmasına fırsat vermemek.
Örnek: “Çalışan işçilere hiç göz açtırmadı.”
Göz alıcı: Alımlı; şekli, rengi ve güzelliği ile dikkat çekici.
Örnek: “Oldukça göz alıcı bir elbise.”
Göz atmak: Kısaca, dikkatli değil de şöyle bir bakıvermek; üzerinde fazla durmadan elden geçirmek.
Örnek: “Kütüphaneye şöyle bir göz atıp gitti.”
Göz boyamak: Gösterişle aldatmak, bir şeyi iyi gibi göstermek, kandırmak, yanıltmak.
Göz bebeği: Pek değerli, sevgili, çok önem verilen (kimse).
Örnek: “Babam benim göz bebeğimdir.”
Gözdağı vermek: Korkutmak, tehdit etmek, istediğini yaptırmak için yıldırmak.
Örnek: “Ona öyle bir gözdağı verin ki bir daha buralara ayak basmasın!”
Gözden çıkarmak: Bir malın elinden çıkmasına katlanmak, bir şeyden vazgeçmek ve yokluğuna razı olmak.
Örnek: “Evi ister istemez gözden çıkardılar.”